donderdag 15 september 2011

De lange of de korte voorhuid? Een literaire speurtocht.

Weer een ouwetje uit De Rauie Règâh, Vijfde jaargang, nummer 34, dinsdag 19 oktober 2004. Blijkt ineens weer actueel te zijn!

Michael Schaap en Ayaan Hirsi Ali hebben een nieuw taboe bij de kop genomen: de mannen besnijdenis.
Het is een onderwerp waar ik me persoonlijk bij betrokken voel, want ik mis dat velletje ook. Althans, ik heb het niet meer. Het werd mij op jonge leeftijd ontroofd. Niet om religieuze redenen, maar wegens pijn bij het plassen. Het lijkt mij achteraf gezien een disproportionele ingreep, maar of ik echt iets mis ... Mijn lotgenoot Theo van Gogh, normaal gesproken een wapenbroeder van Ayaan in de strijd tegen vreemde religieuze gebruiken, bedankt in een column in de Metro zijn ouders zelfs voor het voorrecht tot de besnedenen te mogen behoren. Ach, een man moet er maar het beste van maken, niet waar?

Nu is de besnijdenis vanouds een literair thema. Het begon natuurlijk al met de apostel Paulus, die de arme Timotheus besneed om te bewijzen dat hij, ondanks zijn Griekse vader, best kosher was. “En hij nam hem tot zich en besneed hem ter wille van de Joden in die plaatsen, want iedereen wist dat zijn vader een Griek was.” (Zie Handelingen 16. Ja, die handelingen der apostelen waren zeer divers. Never a dull moment.)

Lawrence Sterne's beschrijving van de besnijdenis van de vijfjarige Tristram Shandy, was tot voor kort de mooiste beschrijving in de literatuur, voor zover mij bekend. Tristram werd tijdens het uit het raam plassen door een schuifraam getroffen. In zijn vader's woorden: “this Tristram of ours, I find, comes very hardly by all his religious rites. -- Never was the son of Jew, Christian, Turk, or Infidel initiated into them in so oblique and slovenly a manner.”

Laurence Sterne’s koppositie wordt nu echter betwist door een Nederlander! (Gerard Reve’s ‘Lulsnijdermannetje’ dingt niet mee: wel dreigen, maar nooit knippen, daar rust God’s zegen niet op.)

Het offensief van Ayaan en Michael tegen de circumcisie wordt namelijk – toevallig – ondersteund door het nieuwste boek van Arnon Grunberg. In ‘De joodse messias’ wordt de hoofdpersoon, een kleinzoon van een SS-er, die als ‘Trooster der Joden’ door het leven wil gaan, besneden door een halfblinde Joodse kaasboer. De ingreep leidt tot een halve castratie. (Zo begint hij meer en meer op Hitler, van wie ook gezegd wordt dat hij slechts één bal had, te lijken.) Zijn verloren testikel wordt op sterk water gezet en ‘Koning David’ genoemd.

Ik zal de plot niet verraden, maar ik heb genoten. ‘De Joodse Messias’ steekt het meesterwerk van Thomas Rosenboom – ‘Gewassen Vlees’ – naar de kroon. Ook hier een kwal van een hoofdpersoon, vol goede bedoelingen, die de ene ramp na de andere veroorzaakt.
Over Rosenboom gesproken: ook in ‘Publieke Werken’ speelt een besnijdenismes een belangrijke rol. Ook weer toeval?

Waar Michael en Ayaan zullen falen, zal Arnon met 'glans' slagen! Als iedereen ‘De Joodse Messias’ leest zal het uit zijn met het voorhuidsnijden! Leve de slappe slurfjes! Zolang het vlees maar gewassen wordt en ontdaan van - al dan niet koshere - kaas.

Twee literaire uitdagingen blijven over:
Wat doet Thomas Rosenboom om, na deze tussensprint van Grunberg, de koppositie in de Nederlandse letteren weer over te nemen?
Wie schrijft ‘De Nederlandse Mahdi’ over de kleinzoon van Joop Glimmerveen, die de Mohamedanen wil troosten? Hafid Bouazza, misschien?

Ach, wij mannen... Besneden, of onbesneden blijven we eikels. Behalve de apostel Paulus en Tristram Shandy's oom Toby, vanzelfsprekend. Vraag dat laatste maar aan de weduwe Wadman. Die zal dat tot haar spijt moeten beamen.

Willem Minderhout

"Ik snap het niet, meneer Minderhout, of moet ik Minderhuid zeggen? Eerst sluit u zich aan bij het pleidooi tegen het waardenrelativisme van Jouke de Vries en nu gunt u uw publiek zo onbeschaamd een blik in uw onderbroek. Is dit geen SBS6 verhaal? U kunt wel verwijzen naar Theo van Gogh, maar die staat toch ook niet echt bekend vanwege zijn goede smaak." "Preutsheid en goede smaak zijn niet hetzefde, Willem. Bovendien kunnen we zo een persoonlijke bijdrage leveren aan een belangrijk maatschappelijk debat. In een tijd dat je zelfs de oren van Dobermann pinchers niet meer mag couperen, kan dit niet onbesproken blijven. Bovendien is het uitermate literair verantwoord." "U lult lekker!" "Ja, zelfs dat lukt nog wel als je besneden bent."

Verder lezen? Bezoek de informatieve website van de Amerikaanse 'Intactivisten'. Soms bloedstollend, soms erg leuk.

donderdag 8 september 2011

Where were you when the towers went down in New York City?

Een ouwetje uit E Nieuws, 16 september 2001, de voorganger van de de Rauie Regah.

Op 11 september 2001- op een dag na tien jaar geleden - fietste ik met partijvoorzitter Ruud Koole en zijn assistent Michael Juffermans door de stad, toen plotseling ...

Een merkwaardige dag: bij het bezoek van Ruud Koole aan Den Haag
Op dinsdag 11 september bezocht PvdA voorzitter Ruud Koole, samen met zijn assistent Michael Juffermans Den Haag. Voorafgaande aan het die avond belegde debat met Pierre Heijnen en Wim Derksen over lokale democratie, wilde Ruud graag kennis maken met de stad Den Haag en de actieve PvdA-ers in deze stad.

Het bezoek begon op de fractiekamer waar Jan Schuller, Tineke van Nimwegen, Arend Hilhorst en Rabin Baldewsingh Ruud bijpraatten over de actuele situatie in Den Haag. Plannen en ambities zat, maar zowel de spierballentaal van Arend enerzijds, als de vrees van Rabin om het contact met de stad te verliezen anderzijds leken me een goede opmaat voor de geplande discussie over de lokale democratie die avond.

Daarna fietsten we naar ’Wereldvenster’. Dit is een stichting, voortgekomen uit RK kring (Broeders van Maastricht, Vincentiusstichting), die zich bezig houdt met het organiseren van opleidingen voor vluchtelingen die nog ’in de procedure zitten’. Tot voor kort mochten deze mensen eigenlijk helemaal niets doen uit angst voor ’inburgeringseffecten’. Dat betekende vaak een jarenlang niets doen.

Wereldvenster biedt taal- en computercursussen en cursussen metaal en elektra aan, die in een enorme behoefte voorzien. Coördinator Ben Bussink en voorzitter mevrouw Van Mastenbroek vertelden uitgebreid over de motivatie van de vrijwillige leerkrachten en de leerlingen en de uiterst positieve rol die de gemeente - met name ook Pierre Heijnen - heeft gespeeld en speelt in het derven van financiele nood en het bemiddelen met de COA (Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers).

Leerlingen van Wereldvenster hebben aanmerkelijk minder moeilijkheden met integratie als ze eenmaal een verblijfsstatus hebben en als ze toch terug moeten hebben ze in ieder geval niet een paar jaar stilgestaan. Uitermate interessant in dit geval was ook de samenwerking met de ontwikkelingsorganisatie Cordaid bij terugkeer van vluchtelingen.

Op de fiets naar het Volksbuurtmuseum kreeg Michael een telefoontje over de gebeurtenissen in New York. De boodschap: "New York ligt in puin" drong niet echt door. Een beetje verdwaasd fietsten we verder.

In het Volksbuurtmuseum werden we ontvangen door Jaap de Schepper (zakelijk leider) en Anke van Kampen (voorzitter). Er druppelden ook wat andere partijgenoten binnen. Sharief Mohammed vertelde ons dat een gekaapt vliegtuig op het WTC was gestort. De ernst van de situatie begon langzaam tot ons door te dringen. Desondanks gingen we door met het bezoek. Het volksbuurtmuseum heeft steeds meer het karakter gekregen van een multicultureel theatercentrum. De faciliteiten zijn daar echter niet echt op afgestemd: de theaterzaal moet dringend vergroot en vernieuwd worden.

Goed nieuws is de uitbreiding van de museum- en tentoonstellingsruimte onder het museum in de voormalige parkeergarage en de uitstekende samenwerking met andere Haagse instellingen, van Korzo tot Philipszaal. De gemeente zou echter wel eens wat meer enthousiame en betrokkenheid kunnen tonen.

Na afloop troonde Tineke van Nimwegen ons mee naar een nieuwe moskee. We werden spontaan naar binnen gestuurd door enthousiaste moskeegangers die we op de stoep tegenkwamen. In de prachtige moskee werd ons verteld over het vele werk dat werd verricht om de Moskee, naast en in het verlengde van de religieuze rol, een rol te laten spelen in het bijbrengen van gevoelens van tolerantie en respect voor anderen. De moskee - vanuit de Marokaanse gemeenschap opgericht - staat ook open voor moslims uit andere landen en vervult daarnaast regelmatig een ’brede buurtfunctie’, onlangs bijvoorbeeld als plaats waar gediscussierd kan worden over werk en werkgelegenheid. (Wederom een in initiatief van Pierre Heijnen.)

Aan de maaltijd in een Turks restaurant in de Van de Vennestraat voegen nog meer partijgenoten zich bij ons. De omvang van de ramp wordt nu echt duidelijk. Onder deze omstandigheden heeft niemand meer zin in een debat over lokale democratie en na telefonisch overleg met Wim Derksen blazen we de zaak af.

Jos de Jong en ik haasten ons naar DeBatterij om het aan het eventueel nog gekomen publiek uit te leggen. Er komen nog een handjevol mensen, die uiteraard begrip tonen voor het besluit.

Thuisgekomen zie ik de TV-beelden. Ik voel me verpletterd.

Zie ook: Het geheugen van Ruud Koole.

woensdag 7 september 2011

De nieuwe Leunstoel: Themanummer over familie http://www.deleunstoel.nl



0819BS Wapen op leunstoel
Familie, niet iedere redacteur liep direct over van enthousiasme voor dit onderwerp. Maar bekijk het eens zo: het slaat een brug tussen oude autochtonen en nieuwe allochtonen. Laat dat nu net een karakteristiek zijn die aardig past bij onze lezerskring. Geen uitgever die zich bewust op deze doelgroep zou richten, maar bij ons is het als vanzelf gegroeid, door toevallige interesses van enkele redacteuren en het voortschrijden der jaren bij enkele andere. En door een volledig ontbreken van leidinggevend vermogen bij de hoofdredactie natuurlijk, wat blijkbaar ook zijn voordelen heeft. Want we trekken inmiddels wel mooi zo’n 2000 tot 2500 unieke bezoekers per maand. Voor adverteerders zou een homogenere groep misschien aantrekkelijker zijn, maar vanuit ideëel gezichtspunt is het prachtig. Niet waar?!

De nieuwe allochtoon komt vaak uit een land waar de familie de hoeksteen van de samenleving is, en ook nu ze hier leven zijn die oude banden nog zeer bepalend. Vroeger was dat hier te lande niet anders. Dat was in de tijd van Mina, Cobi Kleins overgrootmoeder. Peter Schröder laat Beelden uit dezelfde periode zien. Het was de tijd waarin recepten, volgens Maeve van der Steen, nog door moeders aan dochters werden doorgegeven. Over politiek hoefde in families niet gediscussieerd te worden want iedereen hoorde bij dezelfde zuil, of had zich achter het rode vaandel geschaard. Hoe zou dat nu gegaan zijn bij een Reünie van de familie Kunnen? Ruurd maakte een verslag.

Later werd de familie als hoeksteen van de samenleving opgevolgd door het gezin. Maar ook daar zit volgens Carlo van Praag de klad in. ‘Als ideëel project is het ongeschonden maar in de praktijk wil het niet meer vlotten.’ En dat leidt vaak tot wat de schrijfster Yvonne Kroonenberg in haar nieuwe boek ‘Familieblues’ noemt, maar dat vooral over gezinsblues gaat. Het boek kon mij overigens niet zo bekoren.
Hoe zit het met het familiegevoel van de Indo’s (oude allochtonen)? Willem Minderhout interviewde Jeannette Bekker. Eelkje Colmjon bezocht haar penfriend in Korea en schetst het gezinsleven aldaar.

Daarmee heb ik de echte bijdragen aan het thema wel gehad. Bij Katharina Kouwenhoven ontstaat in de zomer drie hoog achter als vanzelf een soort ark van Noach, maar ja om dat nu een familie te noemen. Jaap van Lakerveld legt onbedoeld wel een lijntje. Mario Been dacht immers dat hij bij een familiebedrijf (Feyenoord) werkte, maar werd pardoes op straat gezet. Ook van het verhaal van Peter Schröder over de HSL zou je iets dergelijks kunnen zeggen. Waar diende dat ding anders voor dan om even bij je inmiddels in Frankrijk woonachtige ouders aan te kunnen wippen? Bachelors ‘genieten’ in Amsterdam voor het laatst van hun vrijheid, maar Sebastiaan Capel zoekt naar manieren om de overlast daarvan te beperken. Claude Aendenboom heeft een radicaal alternatief voor al die tijdelijke verbanden: één grote familie, één wereld met één president.

Alleen de kunst houdt zich verre van thema’s en stoort zich ook niet aan landsgrenzen, gelukkig maar. Hans Knegtmans bezocht de film Cowboys&Aliens in Portugal en Dik Kruithof rondt zijn verhaal over de Biënnale af.


Frits Hoorweg

dinsdag 6 september 2011

Een fragment uit ‘Gorgias’ (Plato)

Voor onderwijsdoeleinden - een les over drogredenen en het belang van vorm en inhoud - heb ik een stukje van Plato's dialoog 'Gorgias' vertaald. (Uit het Engels. Dat dan weer wel.) Lijkt me nog steeds actueel en wel leuk voor het 'grote publiek'.


Gorgias is een belangrijke Socratische dialoog waarin Plato de retoricus Gorgias, gespecialiseerd in overtuigingskracht, plaatst tegenover de filosoof Socrates, die gebruik maakt van ontrading of weerlegging. Thema van de dialoog is het recht van de sterkste en de rechtvaardigheid.
De kunst van de retorica stond in het klassieke Athene in hoog aanzien en werd beschouwd als een noodzakelijk onderdeel van de opvoeding tot politicus. Bovendien was het belangrijk om zich in rechtszaken goed te kunnen verdedigen. De retorici presenteerden zichzelf dan ook als leraars van deze onontbeerlijke vaardigheid en lieten er zich goed voor betalen. Sommigen onder hen, zoals Gorgias, waren vreemdelingen van buiten Athene die aangetrokken werden door de intellectuele en culturele faam van de stad. Socrates valt hen in de dialoog openlijk aan, tot op het punt zelfs dat hij zichzelf 'de enige echte politicus' (staatsman) noemt.



Socrates: Laat me uitleggen wat me verbaasde in wat je vertelde, Gorgias. Het kan zijn dat je gelijk had en ik het niet goed begreep. Jij zegt dat je van iedereen een redenaar kan maken die van jou wil leren?

Gorgias: Dat klopt.

Socrates: En als gevolg daarvan krijgt hij alles gedaan van zijn gehoor, niet door ze iets uit te leggen, maar door ze te overtuigen.

Gorgias: Zeker.

Socr: Je vertelde net dat een redenaar zelfs op het gebied van de geneeskunst overtuigender is dan een dokter.

Gorgias: Voor een doorsnee publiek – ja, daar ben ik van overtuigd.

Socr: Met een doorsnee publiek bedoel je een onwetend publiek, niet waar? Hij zal niet overtuigender zijn voor een gehoor van deskundigen, neem ik aan.

Gorg: Klopt.

Socrates: Als hij dus overtuigender is dan de dokter, dan is hij ook overtugender dan de deskundige?

Gorg: Natuurlijk.

Socrates: Terwijl hij helemaal geen dokter is.

Gorg: Natuurlijk niet!

Socr: En deze niet-dokter weet, naar alle waarschijnlijkheid, niets van alles wat de dokter weet?

Gorg: Uiteraard.

Socr: Dus als de redenaar overtuigender is dan de dokter, betekent dat dat een onwetende overtuigender is dan een deskundige ten overstaan van een doorsnee publiek dat er net zo weinig van weet als hijzelf. Klopt dat?

Gorg: Dat is ongetwijfeld het geval.

Socr: En dat geldt ook voor alle andere takken van kunst en wetenschap? De redenaar hoeft daarover helemaal geen kennis te beschikken zolang hij maar het kunstje beheerst om de onwetenden te overtuigen dat hij meer weet dan de deskundigen?

Gorg: Is het niet geweldig, Socrates, dat je je met deskundigen uit alle takken van kunst en wetenschap kunt meten, als je slechts die ene kunst, de welsprekendheid, beheerst?